HOMENAXE A LÚA

TAREFA  ESCRITURA CREATIVA .  DATA ENTREGA 18 de decembro.

       A semana pasada tivo lugar un acontecemento astronómico que non  volverá a repetirse, según

      din os astrónomos, ata o 25 de novembro do 2034 e non será ata decembro do ano 2052 

      cando se acade a   máxima Superlúa.

      Pois ben un acontecemento deste tipo ben merece que lle adiquemos unha das nosas

      composicións escritas.

        Dende sempre a beleza da  Lúa exerceu unha especial atracción sobre o ser humán.

        Moitos artistas inspiráronse con ela : músicos como Debussy e a súa composición
        "Claro de Luna”, Beethoven e a súa “ Sonata Claro de Luna”, Borges adicoulle uns fermosos                  poemas sobre a  Lúa a súa esposa, Asimov e o seu libro “La tragedia de la Luna”,   

          ou un visionario escritor, Julio Verne, coa súa novela “ De la Tierra a la Luna”.

       Do que non hai ninguna dúbida é que a Lúa seguirá presidindo as nosas noites e os nosos soños…           por iso para está semana quero que a Lúa sexa a vosa fonte de inspiración dun poema, dun 

      texto narrativo, dunha carta….do que vós prefirades….

                           Así que a inspirarse observando a Lúa nas noites de ceo claro.

OS ANIMAIS

Como son os animais?

Son seres vivos pluricelulares, con tecidos e con nutrición heterótrofa.

Os animais comparten características como:

• Simetría: dúas metades iguais (lado dereito e lado esquerdo) separados por un eixo de simetría.

• Organización corporal: agás as esponxas, os animais teñen unha organización corporal complexa con órganos, tecidos e aparatos para realizar as funcións vitais.

• Teñen unha función de relación moi desenvolvida através dos seus órganos dos sentidos.

A clasificación máis habitual e segundo teñan esquelete interno ou non.

Podemos diferenciar:

• Vertebrados: Teñen un esquelete interno duro con columna vertebral. Teñen cabeza, tronco a maioría ten cola e extremidades. As serpes non teñen extremidades. Poden ser ovíparos ou vivíparos.

• Invertebrados: non teñen esquelete interno, nin columna vertebral. Algúns teñen cuncha (caracol) e cabeza diferenciada outros non. Todos son ovíparos.

VERTEBRADOS

A súa clasificación é:

MAMÍFEROS

  

Caracterízanse por ter as femias mamas que producen leite para alimentar as súas crías.

Adoitan ter o corpo cuberto de PELO. No seu corpo podemos distinguir:

-         Cabeza

-         Tronco, remata ás veces nunha cola.

-         Extremidades adoitan ter catro patas agás o golfiño e a balea.

Os mamíferos toman osíxeno do aire a través dos pulmóns, case todos son vivíparos excepto o ornitorrinco e o equidna.

TIPOS DE MAMÍFEROS:

MONOTREMAS

Poñen ovos pero as súas nais producen leite.  Son: Ornitorrinco e equidna. Son os únicos mamíferos que teñen reprodución ovípara.

 ORNITORRINCO

Viven nos lagos e ríos de Australia e Tasmania.

 É un animal excavador, constrúe nas beiras dos ríos as súas madrigueras.

O ORNITORRINCO

 

EQUIDNA

Hibernan enterrados baixo terra, son lonxevos, poden vivir ata 50 anos.

Son animais moi tranquilos e nocturnos.

MARSUPIAIS

Son vivíparos, as súas crías ao nacer introdúcense nunha bolsa de pel da nai (Marsupio)

Son: canguros, koalas, demo de Tasmania, Ualabí, lobo marsupial, zarigüeia.

 As diferencias entre canguro e ualabí son:

O canguro é máis grande, as patas do canguro son máis longas.

Os canguros viven máis tempo que os ualabís.

PLACENTARIOS

Son vivíparos, é dicir, as crías desenvólvense dentro da nai. Son a maior parte dos mamíferos e os humanos.

                         

 

      

AVES

O máis característico das aves son as plumas, que lle manteñen a súa temperatura corporal.

No seu corpo distinguimos:

-         Cabeza é pequena, con ollos grandes e de gran agudeza visual. Teñen bico que varía según a súa alimentación.

-         Tronco

-         Extremidades:

Dianteiras provistas de plumas de voo, agás os pingüíns e avestruces. Son as ás.

Traseiras: as patas, cubertas de escamas con catro dedos e uñas.

As aves toman osíxeno a través dos pulmóns e comunícanse através dos sacos aéreos.

As aves son ovíparas, poñen ovos con casca e incúbanos.

TIPOS DE AVES

CARENADAS

Son a maior parte das aves con QUILLA. Son as aves voadoras.

Ex: aguias, pardais, pombas, ferreiriño, etc.

RATITES

Grandes aves corredoras carecen de quilla.

Ex: avestruz, emú.
                                      

                                       

PEIXES

Son acuáticos, teñen sangue fría. Teñen o corpo cuberto de escamas, o corpo é hidrodinámico.

Teñen cabeza, tronco e extremidades que se converteron en aletas. No corpo teñen aletas: unha dorsal, unha caudal, unha anal, dúas peitorais e dúas ventrais.

Para nadar empregan os músculos do corpo e a aleta caudal.

Os peixes toman osíxeno da auga grazas ás BRANQUIAS. Están situadas nos laterais da cabeza.

Son ovíparos, poñen os ovos na auga. Xeralmente teñen a pel recuberta de escamas.

Os peixes son animais vertebrados, ovíparos, acuáticos e con respiración branquial.

TIPOS DE PEIXES

CARTILAXINOSOS

O seu esquelete está formado por cartílagos. Ex: a raia, a quenlla.

OSEOS

Teñen ósos e son case todos os peixes. O seu esquelete está feito de espiñas. 
Ex: a sardiña, atún, salmón, troita, etc.

  

ANFIBIOS

A palabra anfibio quere dicir "dobre vida" os anfibios adultos viven na terra, mentres que as súas crías desenvólvense na auga.

Son os vertebrados terrestres máis primitivos.
 

Son terrestres pero viven ligados aos medios acuáticos ou húmidos. Teñen catro patas e dedos sen uñas.

Poden ter branquias ou pulmóns, e tamén respiran a través da pel. Grazas a que teñen a pel núa absorven o osíxeno do aire e auga a través dela. Polo que a súa respiración é pulmonar, branquial e cutánea.

Teñen respiración branquial na fase larvaria, pulmonar e pola pel na fase adulta.

Sofren polo tanto unha transformación durante o seu desenvolvemento, chamada METAMORFOSE. 

Que é a Metamorfose ?

Teñen a lingua pegañenta. Son animais de sangue fría como os peixes.

TIPOS DE ANFIBIOS

ANUROS

Carecen de cola, as patas traseiras son maiores que as dianteiras. Ex: ras e sapos.



URODELOS

Teñen cola e catro patas de tamaño similar. 
Ex: pintegas e tritóns.

XIMNOFIÓNS

Teñen o corpo alongado sen cintura nen extremidades. 
Ex: cecilia. 

OS INVERTEBRADOS

CARACTERÍSTICAS:

·         Animais invertebrados son aqueles que non teñen columna vertebral nin esqueleto interno. Algúns deles teñen un caparazón, cuncha ou pel dura para protexer o seu corpo (esqueleto externo)

·         Son ovíparos.

·         Algúns teñen patas articuladas e outros non.

·         Poden ser carnívoros, omnívoros e herbívoros.

·         A maior parte dos invertebrados respiran por tráqueas ou a través de branquias, respiran osíxeno. Só algún moluscos e arácnidos teñen pulmóns.

·         A súa reproducción pode ser sexual ou asexual.

·         Son os únicos capaces de vivir en calquera tipo de medio, xa que se adaptan a todo e viven en todas partes, e están capacitados para voar.

CLASIFÍCANSE EN:

INVERTEBRADOS SEN PROTECCIÓN CORPORAL

PORÍFEROS

Chamados ESPONXAS, son acuáticos.

O corpo é xelatinoso e fibroso con canles revestidas de células. Están cheos de poros (por onde entra a auga).

 Corpos sen simetría, viven fixas nos fondos.

As súas células reteñen osíxeno e os alimentos.

Ex. Esponxas.

 CNIDARIO

Son acuáticos e sinxelos, teñen tentáculos.

O seu corpo ten forma de saco, cunha abertura ou boca.

Aliméntanse doutros animais que capturan cos tentáculos

con células velenosas.

Toman osíxeno por todo o corpo.

Ex: augamares, anémones ou corais.

ANÉLIDOS

Poden ser: acuáticos (samesugas)          ou                    terrestres (lombrigas e miñocas).

Son de corpo alongado, delgado,         musculoso e con aneis.

Teñen a cabeza definida e a boca con pezas duras.

Toman osíxeno por todo o corpo.

INVERTEBRADOS CON PROTECCIÓN CORPORAL

EQUINODERMOS

Viven no mar, o seu corpo ten simetría radial e está cuberto con placas espiñentas.

Ourizos: corpo case redondo e cuberto de espiñas.

Estrelas de mar: corpo cun eixe central e placas  espiñentas.

MOLUSCOS. Case todos teñen cuncha.

Teñen o corpo dividido en:

• Cabeza.
• Masa visceral. (Órganos internos)
• Pé. (Órgano locomotor).

Poden ser terrestres (caracol) ou acuáticos ( mexilóns), os acuáticos respiran por branquias.

Tipos de MOLUSCOS:

 CEFALÓPODOS: 

Teñen pé con tentáculos, algún carecen de cuncha, coma os polvos, e outros teñen cuncha interna como as luras ou as sepias.

BIVALVO: 

Teñen cuncha de dúas pezas. Mexilóns, ameixas, ostras, etc.

GASTERÓPODOS: 

Teñen un pé plano co que reptan. Algúns teñen cuncha dorsal. Caracois e lesmas.

                      

 ARTRÓPODOS. 

Teñen esquelete articulado, cabeza diferenciada, tronco segmentado e varios pares de patas.

Os artrópodos acuáticos teñen branquias e os demais artrópodos respiran por tráqueas.

Tipos de artrópodos:

   INSECTOS. 

     Teñen 6 patas, algún teñen ás para voar. 

Ex: abella, bolboreta, escaravello, saltón.

·        

ARÁCNIDOS.

      Teñen 8 patas, viven na terra.

      Aliméntanse de insectos e teñen pulmóns. Ex: araña.

·       CRUSTÁCEOS.

     

                       Teñen entre 10 e 20 patas, catro antenas.      

                       Viven na terra aínda que buscan humidade. 

                       A respiración é a través de tráqueas.

                 Ex: caranguexo, gambas, percebes, etc.

·         MIRIÁPODOS. 

         

               Teñen moitos pares de patas (ata 1000).      

         O seu corpo é longo e duro, formado por aneis 

          e teñen dúas antenas. 

          Viven na terra aínda que buscan humidade. 

          A respiarción é a través de tráqueas.

          Ex: vermes, escalopendras, etc.

Neste enlace podes coñecer máis cousas sobre os animais.

OS ANIMAIS 

Para saber máis podedes consultar as seguintes páxinas:

ANIMAIS VERTEBRADOS

ANIMAIS INVERTEBRADOS

ANIMAIS VERTEBRADOS E INVERTEBRADOS

 

TALLER DE ESCRITURA

ESTE MES DE NOVEMBRO

TOCA ESCRIBIR UNHA ... POESÍA

Dicía o poeta Luís García Montero, nas súas leccións de poesía para nenos inquedos (1999) que:

"O máis importante para calquer artista é aprender a mirar. 

A poesía nace dunha mirada porque os versos, as metáforas, os adxectivos precisos, as verbas máxicas, os xogos e os cambios de sentido son un xeito especial de ver o mundo"

A poesía é a forma máis artística e liberadora da escritura creativa. 

O poeta ao escribir, pode crear imaxes que poden ser vagas, sutís, brillantes ou mates.

Pode deixar vagar en liberdade a súa creatividade o seu pensamento. 

Todo está permitido na poesía, non imos ter regras. 

Como poetas que sodes tedes completa liberdade para construír un poema dende a nada, así que escomenzade a encadear verbas, sentídevos libres, libres de escribir, o importante é facelo.

 Non teñades medo e fácedeo.

Non esquezas usar o dicionario xa que é o libro máis útil para calquer escritor.

Si queres podes